Trong cuộc hành trình chinh phục tri thức và tìm kiếm sự định hướng cho tương lai, sinh viên đã dành nhiều năm để rèn luyện, học hỏi và định hình bản thân. Tuy nhiên, một thách thức đáng lo ngại đang đối diện với họ sau khi bước chân ra khỏi cánh cửa của nhà trường – tình trạng thất nghiệp. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn góp phần làm gia tăng tình trạng thất nghiệp của đất nước.

Chính vì tầm quan trọng của vấn đề này, bài viết này hãy cùng HCCT phân tích nguyên nhân từ đâu sinh viên ra trường thất nghiệp. Từ đó, chúng ta sẽ đề xuất những biện pháp khắc phục, giúp sinh viên vượt qua khó khăn và gặt hái thành công trong cuộc hành trình chuyển giao từ thế giới học đường vào thị trường lao động. Hãy cùng nhau khám phá và tìm hiểu về vấn đề đầy thách thức này nhé!

Nguyên nhân của tình trạng sinh viên ra trường thất nghiệp:

Nguyên nhân từ phía nhà trường: Nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo và chuẩn bị cho sinh viên tiếp cận thị trường lao động. Tuy nhiên, có một số yếu tố mà nhà trường cần xem xét để đảm bảo rằng sinh viên có cơ hội thích ứng và thành công trong môi trường nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp. Dưới đây là những nguyên nhân từ nhà trường góp phần vào tình trạng sinh viên ra trường thất nghiệp

• Chương trình học không đáp ứng yêu cầu thực tế: Một số chương trình học tại các trường đại học chưa đảm bảo cân đối giữa kiến thức lý thuyết và kỹ năng ứng dụng thực tế. Sinh viên có thể được trang bị kiến thức rộng nhưng thiếu những kỹ năng thiết yếu để vận dụng trong công việc thực tế. Nhà trường cần điều chỉnh và tối ưu hóa chương trình học để đáp ứng đúng yêu cầu của thị trường lao động.
• Thiếu thông tin và hỗ trợ nghề nghiệp: Để thành công trong việc tìm kiếm việc làm, sinh viên cần có thông tin đầy đủ về cơ hội việc làm, thị trường lao động và các chương trình thực tập. Tuy nhiên, một số nhà trường chưa đảm bảo cung cấp đủ thông tin và hỗ trợ nghề nghiệp cho sinh viên. Việc thiếu điều này có thể khiến sinh viên mất phương hướng và tự tin trong việc tìm kiếm công việc phù hợp.
• Thiếu kỹ năng mềm và khả năng thích ứng: Ngoài kiến thức chuyên môn, như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian và giải quyết vấn đề cũng là yếu tố quan trọng đánh giá trong quá trình tuyển dụng. Nhiều sinh viên thiếu cơ hội để rèn luyện và phát triển những kỹ năng này trong suốt quá trình học tập tại nhà trường. Để giải quyết vấn đề này, nhà trường cần tích cực đưa vào chương trình học các hoạt động thực tế giúp sinh viên phát triển các kỹ năng mềm và có khả năng thích ứng trong môi trường công việc đa dạng.
• Thiếu quan hệ hợp tác với doanh nghiệp và ngành nghề: Sự thiếu mối liên kết và hợp tác giữa nhà trường với các doanh nghiệp và ngành nghề cũng góp phần vào tình trạng thất nghiệp của sinh viên. Khi không có sự kết nối này, sinh viên khó tiếp cận các cơ hội thực tập và việc làm, cũng như không hiểu rõ về yêu cầu và xu hướng của thị trường lao động.
• Thiếu sự đa dạng trong tư vấn nghề nghiệp: Các dịch vụ tư vấn nghề nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sinh viên xây dựng lộ trình nghề nghiệp và tìm kiếm việc làm. Tuy nhiên, nhiều nhà trường chưa đảm bảo đủ sự đa dạng và chất lượng trong các dịch vụ này, dẫn đến việc sinh viên không nhận được hỗ trợ tối ưu trong việc lựa chọn và phát triển sự nghiệp.

Nguyên nhân từ phía xã hội: Xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường kinh doanh, chính sách công nghiệp, và cơ hội việc làm cho sinh viên mới tốt nghiệp. Tuy nhiên, có một số tác động xã hội đóng góp vào tình trạng sinh viên ra trường thất nghiệp. Dưới đây là những yếu tố quan trọng cần xem xét:

• Thị trường lao động hạn chế: Sự biến đổi kinh tế và công nghệ nhanh chóng có thể tạo ra sự không ổn định trong thị trường lao động, đồng thời giảm cơ hội việc làm cho người mới tốt nghiệp. Các công ty có thể tìm kiếm nhân viên có kinh nghiệm hoặc tối ưu hóa sự hiện diện của công nghệ, làm giảm nhu cầu về lao động truyền thống. Sự thiếu hụt việc làm làm cho cạnh tranh trên thị trường lao động trở nên khốc liệt và đòi hỏi sinh viên phải có năng lực xuất sắc để nổi bật.
• Yêu cầu tuyển dụng cao: Doanh nghiệp ngày càng đòi hỏi ứng viên có kinh nghiệm và kỹ năng chuyên môn cao ngay từ khi tuyển dụng. Điều này làm cho việc tìm việc trở nên khó khăn hơn đối với những người mới ra trường với ít kinh nghiệm thực tế. Nhiều sinh viên gặp khó khăn khi cố gắng đáp ứng các tiêu chuẩn cao này và cảm thấy thiếu tự tin trong việc đối mặt với cuộc tìm kiếm việc làm.
• Thiếu hỗ trợ từ xã hội và gia đình: Áp lực từ gia đình và xã hội có thể ảnh hưởng đến tinh thần và sự tự tin của sinh viên. Trong môi trường có nền văn hóa gia đình mà việc tìm việc thành công ngay sau tốt nghiệp được coi là trọng tâm, sự thất bại trong việc này có thể tạo ra cảm giác thất bại và áp lực tâm lý lớn đối với sinh viên. Điều này có thể làm giảm khả năng tự tin và khả năng đối mặt với thử thách trong cuộc sống.
• Không phù hợp với nhu cầu thị trường: Một số sinh viên chọn học ngành không phù hợp với nhu cầu thị trường lao động hoặc không có khả năng ứng dụng linh hoạt những kiến thức học được vào thực tế. Điều này dẫn đến việc họ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm phù hợp với chuyên ngành và năng lực của mình.

Nguyên nhân từ bản thân người học

• Nhận thức và định hướng nghề nghiệp chưa rõ ràng: Một số sinh viên thường bước vào đại học, cao đẳng mà chưa có định hướng rõ ràng về ngành nghề hay sự nghiệp mà họ muốn theo đuổi. Họ có thể chọn một ngành học chỉ dựa trên áp lực từ gia đình, bạn bè hoặc xu hướng thị trường, không đặt nền tảng cho sự nghiệp lâu dài. Khi tốt nghiệp, việc không có đam mê trong lĩnh vực đã chọn làm họ không tự tin và không thể cạnh tranh trong thị trường lao động.
• Thiếu kiên nhẫn và kỷ luật trong quá trình học tập: Môi trường đại học, cao đẳng thường đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỷ luật trong việc học tập và phát triển kỹ năng. Một số sinh viên có thể thiếu kiên nhẫn trong việc rèn luyện kỹ năng chuyên môn dẫn đến việc không đạt được năng suất học tập cao nhất.
• Thiếu nỗ lực tự học và nâng cao kiến thức: Giảng là môi trường để phát triển kiến thức và kỹ năng, nhưng một số sinh viên có thể chỉ học để đạt điểm, không đầu tư thời gian và công sức vào việc tìm hiểu sâu hơn và nâng cao kiến thức trong lĩnh vực của mình. Sự thiếu kiên trì và lòng kiên định trong việc học tập sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng xin việc sau này.
• Kỹ năng giao tiếp và tự quảng bá bản thân chưa được phát triển: Trong quá trình tuyển dụng, kỹ năng giao tiếp và khả năng tự quảng bá bản thân là rất quan trọng. Một số sinh viên có thể thiếu tự tin trong việc thể hiện và giới thiệu bản thân, dẫn đến việc gặp khó khăn trong việc tạo ấn tượng với nhà tuyển dụng.

Làm gì để khắc phục?

Cập nhật chương trình đào tạo: Nhà trường cần liên tục cập nhật chương trình đào tạo theo xu hướng thị trường lao động. Điều này bao gồm việc tham khảo ý kiến các doanh nghiệp và chuyên gia để hiểu rõ nhu cầu nhân lực và kỹ năng đang được yêu cầu. Đồng thời, nhà trường cần hướng dẫn sinh viên xây dựng kế hoạch học tập phù hợp với mục tiêu nghề nghiệp của họ.

Đào tạo kỹ năng mềm và giáo dục nghề nghiệp: Không chỉ chú trọng đào tạo kiến thức chuyên môn, mà còn cần tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng mềm cho sinh viên. Những kỹ năng giao tiếp, lãnh đạo, quản lý thời gian và giải quyết vấn đề đóng vai trò quan trọng trong việc thành công trong môi trường làm việc. Đồng thời, cần cung cấp cho sinh viên kiến thức về thị trường lao động, giúp họ hiểu rõ về các ngành nghề tiềm năng và cơ hội việc làm.

Tạo cơ hội thực tập và học việc: Nhà trường nên tạo điều kiện thuận lợi để sinh viên tham gia các chương trình thực tập và học việc tại các doanh nghiệp. Nhờ vào những cơ hội này, sinh viên có thể tiếp cận môi trường làm việc thực tế, rèn luyện kỹ năng và xây dựng mạng lưới quan hệ trong ngành nghề mình quan tâm.

Hỗ trợ tư vấn nghề nghiệp: Nhà trường cần thiết lập các dịch vụ tư vấn nghề nghiệp chuyên nghiệp để giúp sinh viên xác định hướng nghề nghiệp phù hợp với khả năng và sở thích của họ. Điều này giúp họ tạo được kế hoạch sự nghiệp rõ ràng và có sự chuẩn bị tốt hơn khi ra trường.

Tăng cường hợp tác doanh nghiệp – nhà trường: Nhà trường cần thiết lập các chương trình hợp tác với các doanh nghiệp, tạo cơ hội cho sinh viên làm việc thực tế và tham gia các dự án có tính ứng dụng cao. Điều này giúp sinh viên tiếp cận những kiến thức và công nghệ mới nhất trong ngành nghề, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động.

Xác định mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng: Sinh viên cần xác định rõ mục tiêu nghề nghiệp của mình và hướng dẫn bản thân đi theo con đường đó. Việc xác định mục tiêu giúp họ tập trung vào việc học tập và rèn luyện kỹ năng cần thiết để đáp ứng yêu cầu của công việc mà họ mong muốn.

Nâng cao trình độ chuyên môn và tự học: Bản thân người học cần luôn cập nhật kiến thức và nâng cao trình độ chuyên môn trong lĩnh vực mà họ quan tâm. Tự học và tham gia các khóa học trực tuyến, hội thảo, hay các hoạt động đào tạo khác sẽ giúp họ nắm bắt những kiến thức mới nhất và đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động.

Phát triển kỹ năng mềm và giao tiếp: Kỹ năng mềm đóng vai trò quan trọng trong việc thành công trong công việc. Bản thân người học cần tập trung vào việc phát triển kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề, và sáng tạo. Các kỹ năng này giúp họ tạo dựng mối quan hệ tốt với đồng nghiệp, xử lý tình huống công việc một cách hiệu quả và ghi điểm trong mắt nhà tuyển dụng.

Lựa chọn Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội – Đánh bay nỗi lo thất nghiệp

Với những lý do trên, trường cao đẳng thương mại và du lịch Hà Nội tự tin khẳng định có thể giúp sinh viên đánh bay nỗi lo thất nghiệp sau khi ra trường với:

Môi trường học hiện đại và đổi mới

Cao đẳng thương mại và du lịch Hà Nội luôn chú trọng đầu tư vào cơ sở vật chất và môi trường học tập hiện đại. Với hơn 50 năm hình thành và phát triển, trường tự hào sở hữu các phòng thực hành tiện nghi, trang bị công nghệ hiện đại, giúp sinh viên tiếp cận và làm quen với công nghệ và phần mềm chuyên ngành hàng đầu. Đội ngũ giảng viên tận tâm, giàu kinh nghiệm và luôn đổi mới trong phương pháp giảng dạy sẽ giúp sinh viên nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết cho công việc trong tương lai.

Chương trình học tập tiên tiến với 70% thực hành

Tại Cao đẳng thương mại và du lịch Hà Nội, hiểu rõ rằng thực hành là yếu tố quan trọng trong quá trình học tập. Chính vì vậy, chương trình học tập của trường được thiết kế với tỷ lệ 70% thực hành, giúp sinh viên học hỏi từ những kinh nghiệm thực tế và áp dụng kiến thức vào công việc một cách linh hoạt. Bằng việc thực hành nhiều, sinh viên sẽ tự tin hơn khi đối mặt với các thử thách trong công việc và nhanh chóng thích ứng với môi trường làm việc đa dạng.

Đào tạo mô hình gắn kết nhà trường-doanh nghiệp

Tại Cao đẳng thương mại và du lịch Hà Nội, cam kết không chỉ cung cấp kiến thức chuyên môn mà còn hướng đến việc đào tạo mô hình gắn kết nhà trường-doanh nghiệp. Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp sinh viên xây dựng nền tảng vững chắc cho sự nghiệp và đánh bay nỗi lo thất nghiệp.

• Tạo cơ hội thực tập và học việc: Mô hình gắn kết nhà trường-doanh nghiệp tại HCCT tạo ra cơ hội thực tập và học việc thực tế cho sinh viên.Trường có mối quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp địa phương và quốc tế, cho phép sinh viên tiếp cận các chương trình thực tập và học việc hấp dẫn. Thông qua những hoạt động này, sinh viên sẽ được trải nghiệm và làm việc trong môi trường chuyên nghiệp, áp dụng kiến thức vào thực tế, và xây dựng mạng lưới quan hệ trong ngành.
• Hỗ trợ khởi nghiệp và phát triển bản thân: HCCT khuyến khích và hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp và phát triển bản thân trong lĩnh vực mà họ yêu thích. Sinh viên sẽ được hướng dẫn và tư vấn bởi các chuyên gia trong ngành, giúp sinh viên biến ý tưởng thành hiện thực và xây dựng sự nghiệp riêng. Trường tạo điều kiện thuận lợi để sinh viên phát triển kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng quản lý, và sự tự tin trong việc tự doanh.
• Liên kết đào tạo với doanh nghiệp: Để đảm bảo sự phù hợp và đáp ứng nhu cầu thị trường lao động, HCCT đã liên kết đào tạo với các doanh nghiệp hàng đầu trong ngành. Nhờ vào những liên kết này, chương trình học tập được điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với yêu cầu thực tế của công việc. Điều này giúp sinh viên tiếp cận những kiến thức và kỹ năng mới nhất, nắm bắt xu hướng công nghệ và thị trường, tạo dựng điểm mạnh cạnh tranh trong sự nghiệp.
• Tạo đà cho cơ hội việc làm sau tốt nghiệp: Với mô hình gắn kết nhà trường-doanh nghiệp, sinh viên sẽ có cơ hội tiếp cận với các vị trí việc làm hấp dẫn ngay sau khi tốt nghiệp. Khả năng ứng tuyển thành công sẽ được nâng cao nhờ vào kinh nghiệm thực tế và mạng lưới quan hệ xây dựng trong quá trình học tập. Sinh viên sẽ tự tin hơn khi bước vào thị trường lao động, sẵn sàng chinh phục những cơ hội mới và đạt được thành công trong sự nghiệp của mình.

Tình trạng sinh viên ra trường thất nghiệp không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống và tương lai của các cá nhân, mà còn có tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế và xã hội của một quốc gia. Chính vì vậy, giải quyết vấn đề này đòi hỏi sự đồng lòng và nỗ lực chung từ tất cả các bên liên quan. Chỉ khi có sự hợp tác chặt chẽ và cùng nhau đồng hành, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường học tập và làm việc chất lượng, tạo ra cơ hội việc làm cho các thế hệ sinh viên trẻ, từ đó đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Đậu Văn Tùng – TMĐT13A